Tiền điện tử là gì?
Khái niệm tiền điện tử
Theo Khoản 12 Điều 3 Nghị định 52/2024/NĐ-CP định nghĩa về tiền điện tử như sau:
Tiền điện tử là giá trị tiền Việt Nam đồng lưu trữ trên các phương tiện điện tử được cung ứng trên cơ sở đối ứng với số tiền được khách hàng trả trước cho ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán cung ứng dịch vụ ví điện tử.
Cũng theo Điều 6 tại Nghị định này, hai phương tiện lưu trữ tiền điện tử là ví điện tử và thẻ trả trước.
Hiện nay, thuật ngữ "tiền điện tử" tại Việt Nam thường được mặc định là tiền ảo hay tiền mã hóa (Crypto). Tuy nhiên, trên thực tế hai khái niệm này lại được nhà nước quy định khác nhau. Tiền mã hóa là tài sản kỹ thuật số sử dụng mật mã để đảm bảo giao dịch, hoạt động dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain). Do đó, tiền điện tử không phải là tiền ảo (hay còn gọi là tiền mã hóa - crypto/cryptocurrency).
Khái niệm tiền điện tử
Ví dụ về tiền điện tử
Tiền điện tử có thể là tiền trong tài khoản ngân hàng, ví dụ như tiền trong ví điện tử MoMo, VNPay hay trong các ứng dụng giao dịch khác.
Tiền điện tử tiếng Anh là gì?
Tiền điện tử trong tiếng Anh là E-money (hay Internet Money).
Phân biệt tiền điện tử và tiền ảo
Tiền điện tử và tiền ảo là hai khái niệm khác biệt nhưng thường bị nhầm lẫn với nhau do cùng hoạt động trên nền tảng số. Nhà nước đưa ra khái niệm về tiền điện tử để loại trừ các thể loại tiền ảo, các công cụ thanh toán không chịu sự quản lý của cơ quan Nhà nước, qua đó giúp quản lý tốt hơn.
Tiền điện tử | Tiền ảo | |
Đặc điểm | Thể hiện giá trị tiền pháp định của một nước dưới dạng số hoá | Không gắn với đồng tiền pháp định nào, chưa được Việt Nam công nhận là tiền tệ |
Đơn vị đảm bảo | Ngân hàng trung ương, các tổ chức tài chính | Không được đảm bảo bởi Chính phủ hay ngân hàng Trung ương |
Phương tiện lưu trữ | Ví điện tử và thẻ trả trước | Hoạt động dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain) |
Lịch sử ra đời của tiền điện tử
- Năm 1983, ý tưởng về tiền điện tử ra đời bởi David Chaum.
- Năm 1990, David Chaum thánh lập công ty tiền điện tử DigiCash nhằm thương mại hóa các ý tưởng đó. Tuy nhiên, công ty đã tuyên bố phá sản vào năm 1998.
- Năm 2008, một lập trình viên (hoặc một nhóm lập trình viên) dưới tên Satoshi Nakamoto đã xuất bản bài báo mô tả các loại tiền điện tử và sau đó ra mắt Bitcoin. Cho đến năm 2020, thế giới có hơn 5400 loại tiền điện tử.
Phân loại tiền điện tử
Tiền điện tử pháp định
Tiền điện tử pháp định là tiền mặt được mã hóa và lưu trữ trong thẻ ATM, tài khoản ngân hàng hay ví điện tử. Người dùng có thể đổi từ tiền điện tử pháp định dạng số sang tiền mặt và ngược lại. Đây là loại tiền được Chính phủ công nhận.
Tiền điện tử không pháp định (tiền số)
Tiền điện tử không pháp định hay còn gọi là Tiền ảo/ Tiền kỹ thuật số/ Tiền mã hóa là tiền được mã hóa bằng công nghệ blockchain, có tính phi tập trung, không phụ thuộc hay bị điều khiển bởi ai và bảo mật cao. Loại tiền này hiện không được Việt Nam công nhận là một loại tiền tệ.
>> Xem thêm: Hướng dẫn cách mua Bitcoin bằng Paypal và thẻ VISA chi tiết, đơn giản
Phân loại tiền điện tử
Đặc điểm của tiền điện tử
Các phương tiện lưu trữ tiền điện tử
Theo Nghị định số 52/2024/NĐ-CP của Chính phủ, hai phương tiện lưu trữ tiền điện tử là ví điện tử và thẻ trả trước. Thẻ trả trước thường được cung cấp bởi ngân hàng theo yêu cầu của chủ sở hữu. Một số ví điện tử nổi bật hiện nay được nhiều người sử dụng như MoMo, VNPAY, ZaloPay,...
Đối tượng cung ứng tiền điện tử
Đối tượng cung ứng tiền điện tử là các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng, các chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoặc các tổ chức dịch vụ trung gian thanh toán.
Yêu cầu đối với các tổ chức cung ứng dịch vụ tiền điện tử
Việc cung ứng dịch vụ tiền điện tử phải tuân theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Tổ chức cung ứng dịch vụ ví điện tử phải đảm bảo duy trì tổng số dư cho khách hàng theo quy định, chỉ cho phép sử dụng dịch vụ đối với các ví điện tử liên kết với tài khoản thanh toán, thẻ ghi nợ của chính khách hàng.
Một số đặc điểm của tiền điện tử
Quy định về giao dịch chuyển tiền điện tử
Điều 8 Thông tư 09/2023/TT-NHNN hướng dẫn về giao dịch chuyển tiền điện tử như sau:
(1) Tổ chức tài chính tham gia vào giao dịch chuyển tiền điện tử bao gồm:
- Tổ chức tài chính khởi tạo là tổ chức khởi tạo lệnh chuyển tiền điện tử và thực hiện chuyển tiền thay mặt cho người khởi tạo;
- Tổ chức tài chính trung gian là tổ chức nhận và chuyển lệnh chuyển tiền điện tử thay mặt cho tổ chức tài chính khởi tạo và tổ chức tài chính thụ hưởng hoặc thay mặt cho tổ chức tài chính trung gian khác;
- Tổ chức tài chính thụ hưởng là tổ chức nhận lệnh chuyển tiền điện tử trực tiếp từ tổ chức tài chính khởi tạo hoặc thông qua tổ chức tài chính trung gian và thực hiện chi trả cho người thụ hưởng.
(2) Tổ chức tài chính trong nước là tổ chức tài chính khởi tạo trong giao dịch chuyển tiền điện tử chỉ được thực hiện giao dịch chuyển tiền điện tử khi lệnh chuyển tiền điện tử có đầy đủ, chính xác thông tin theo quy định của pháp luật về thanh toán không dùng tiền mặt và quản lý ngoại hối.
(3) Tổ chức tài chính trong nước là tổ chức tài chính trung gian tham gia giao dịch chuyển tiền điện tử phải bảo đảm:
- Có biện pháp để xác định các giao dịch chuyển tiền điện tử không đầy đủ, không chính xác thông tin theo quy định của pháp luật về thanh toán không dùng tiền mặt và quản lý ngoại hối;
- Áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp bao gồm từ chối hoặc tạm dừng giao dịch hoặc áp dụng các biện pháp kiểm soát sau giao dịch hoặc xem xét, báo cáo giao dịch đáng ngờ đối với các giao dịch chuyển tiền điện tử không đầy đủ, không chính xác thông tin theo quy định của pháp luật về thanh toán không dùng tiền mặt và quản lý ngoại hối.
(4) Tổ chức tài chính trong nước là tổ chức tài chính thụ hưởng trong giao dịch chuyển tiền điện tử phải bảo đảm:
- Có biện pháp để xác định các giao dịch chuyển tiền điện tử không đầy đủ, không chính xác theo quy định của pháp luật về thanh toán không dùng tiền mặt và quản lý ngoại hối;
- Áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp bao gồm từ chối hoặc tạm dừng giao dịch hoặc áp dụng các biện pháp kiểm soát sau giao dịch hoặc xem xét, báo cáo giao dịch đáng ngờ đối với các giao dịch chuyển tiền điện tử không đầy đủ, không chính xác thông tin theo quy định của pháp luật về thanh toán không dùng tiền mặt và quản lý ngoại hối.
Quy định về giao dịch chuyển tiền điện tử
Câu hỏi thường gặp
Tiền điện tử ra đời khi nào?
Tiền điện tử không pháp định (tiền mã hóa/crypto) ra đời ngày 01/9/2009.
Tiền điện tử có tác dụng gì?
Tiền điện tử giúp quá trình thanh toán, trao đổi mua bán diễn ra nhanh và thuận tiện hơn, đồng thời cũng giúp khách hàng có thể dễ dàng quản lý tiền.
Đào tiền điện tử là gì?
Đào tiền điện tử không pháp định (tiền mã hóa/crypto) hay còn gọi là đào coin là thuật ngữ chỉ hoạt động khai thác tiền kỹ thuật số bằng cách giải các thuật toán để liên kết các khối giao dịch (blockchain) lại với nhau.
Tiền điện tử và tiền kỹ thuật số có giống nhau không?
Không. Tiền điện tử và tiền kỹ thuật số không giống nhau.
Việt Nam đứng thứ mấy tiền điện tử?
Việt Nam đứng thứ 2 thế giới về tỷ lệ sở hữu tiền điện tử không pháp định (tiền mã hóa/crypto), với hơn 21% dân số sở hữu tiền điện tử (Theo báo cáo thường niên của nền tảng dữ liệu blockchain Mỹ Chainalysis).
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về tiền điện tử là gì và sự khác nhau giữa tiền điện tử và tiền ảo (Crypto). Đừng quên theo dõi Tikop để không bỏ lỡ kiến thức về Các kênh đầu tư khác đầy bổ ích nhé!